Ẩm thực chứa đựng trong nó là cả một nghệ thuật và triết lý. Sự kết hợp hài hòa các nguyên liệu để tạo ra các món ăn có lợi tốt nhất cho sức khỏe, đó chính là triết lý âm dương ngũ hành trong văn hóa ẩm thực. Trong bài viết sau đây, chúngta cùng tìm hiểu cách lựa chọn thực phẩm cân bằng âm dương để mang lại sức khỏe tốt và nguồn năng lượng dồi dào cho cơ thể.
Đang xem: Thực phẩm cân bằng âm dương
Trong y học cổ truyền, người ta thường chia thức ăn thành 2 nhóm: Âm (Yin) và Dương (Yang), đồng thời kết hợp chúng để sao cho có được hiệu quả tối ưu. Bởi thực phẩm có tính Âm có xu hướng làm dịu và làm mát cơ thể, trong khi thực phẩm tính Dương có tác dụng làm ấm và kích thích. Và những món ăn đã hỏng, nhiễm độc, xử lý công nghiệp được coi là độc hại hoặc không mang lại lợi ích về mặt dinh dưỡng.
Thực phẩm Âm và Dương là gì?
Thực phẩm âm thường được gọi là thực phẩm 'lạnh' vì chúng có tác dụng làm mát cơ thể.Và thực phẩm thuộc dương được biết đến là thực phẩm 'nóng', mang lại nhiệt lượng hoặc hơi ấm cho cơ thể.Điều quan trọng cần lưu ý là thực phẩm 'lạnh' và 'nóng' không phải là tham chiếu trực tiếp đến nhiệt độ của thực phẩm, mà là loại năng lượng mà những thực phẩm này có xu hướng đưa vào cơ thể chúng ta.
Tuy nhiên, cách bạn chọn chế biến thức ăn cũng sẽ ảnh hưởng đến năng lượng này.Ví dụ, cà chua thường được coi là một loại thực phẩm 'giải nhiệt'.Nhưng có một sự khác biệt đáng kể trong việc chỉ ăn cà chua sống, so với việc ăn cà chua đã được nấu chín một chút!Bằng cách nấu chín cà chua, bạntăng năng lượng Dương của nó.
Thức ăn có khả năng chữa bệnh hoặc bồi bổ cơ thể.Bởi vì, thực phẩm có khả năng khôi phục sự mất cân bằng Âm hoặc Dương, cũng như tăng cường 'khí'.Khívề cơ bản là 'sinh lực' hay 'năng lượng quan trọng' chảy trong cơ thể.
Khái niệm khí có thể được ví như chức năng của hệ thống miễn dịch.Khí đóng một vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe của chúng ta, bằng cách thúc đẩy sự hài hòa trong cơ thể và đảm bảo rằng tất cả các hệ thống đang hoạt động hiệu quả.
Sự thiếu hụt âm hoặc dương
Sự mất cân bằngthường được gọi là thiếu hụt Âm hoặc Dương, và sự thiếu hụt sẽ biểu hiện qua các triệu chứng khác nhau ảnh hưởng đến sức khỏe của một người, khiến họ có sức khỏe kém hoặc cảm thấy không khỏe.
Nếu bạn cảm thấy mệt mỏi, chán nản hay thờ ơ, bạn nên tăng lượng thức ăn có tính Dương. Nếu bạn đang căng thẳng, lo lắng hay tức giận, bạn có thể thử các loại thực phẩm tính Âm để làm dịu. Nếu bạn đã có một cuộc sống cân bằng, hãy giữ chế độ ăn uống của mình phù hợp theo điều kiện môi trường bên ngoài. Ví dụ như ở một nơi lạnh, ẩm ướt hoặc mưa nhiều, bạn cần áp dụng một “chế độ ăn Dương”. Còn bạn ở một khu vực nóng và khô, “chế độ ăn uống Âm tính” sẽ phù hợp hơn.
Xem thêm: Tổng Hợp Các Bài Văn Lớp 9 Tất Cả Các Bài, Ngữ Văn 9, Tổng Hợp Văn Mẫu Hay Nhất
Trong trường hợp bị thiếu hụt, ăn nhiều thực phẩm từ lực lượng đối lập sẽ giúp khôi phục lại sự cân bằng.Ví dụ, một người bị thiếu hụt Âm sẽ có lợi khi ăn nhiều thực phẩm Dương hơn.
Nói một cách đơn giản, một chế độ ăn uống không cân bằng giữa thực phẩm Âm và Dương về cơ bản sẽ phá vỡ sự hài hòa trong cơ thể, điều cần thiết cho các hệ thống trong cơ thể hoạt động hiệu quả. Chế độ ăn uống không cân bằng giữa thực phẩm 'lạnh' hoặc 'nóng' sẽ khiến bạn dễ bị các biến chứng về sức khỏe.
Thực phẩm Âm là gì?
Thực phẩm âmcòn được gọi là thực phẩm “lạnh”, có tác dụng giải nhiệt cho cơ thể.
Dưới đây là danh sách các loại thực phẩm Âm:
NướcĐồ uống lạnhCác sản phẩm từ đậu nành, chẳng hạn như mầm đậu nành và đậu phụMột số loại trái cây như dưa hấu, bưởi, rong biểnCác loại rau, ví dụ như dưa chuột, cà rốt, bắp cải, cải xoong, cà chua
Thực phẩm dương là gì?
Thực phẩm dương thường được gọi là thực phẩm 'nóng', được cho là mang lại nhiệt lượng hoặc sự ấm áp cho cơ thể.
Dưới đây là danh sách các loại thực phẩm Dương:
Đồ uống có cồnTrứngDừaTỏiQuả óc chóGia vị, chẳng hạn như gừng, nhục đậu khấu và quếThực phẩm giàu natri, calo, protein hoặc chất béo
Chế độ ăn uống cân bằng âm dươnglà chìa khóa để sống lâu hơn, khỏe mạnh hơn!
Chế độ ăn thực dưỡng Macrobiotic là phương pháp dựa vào sự hiểu biết về ảnh hưởng của chế độ ăn uống đối với sức khỏe, xem xét đến sinh lý và trạng thái sức khỏe của bạn, cũng như đến vị trí địa lý, khí hậu và những thay đổi thời tiết theo mùa.
Ông George Ohsawa, người Nhật từ năm 18 tuổi đã tự điều trị cho mình những bệnh được cho là không thể chữa khỏi, bằng cách ăn một chế độ ăn uống đơn giản gồm gạo lứt, súp miso và rong biển. Những thực phẩm này là trung tính trong phổ Âm Dương. Sau đó, ông dành cả cuộc đời mình để nghiên cứu chế độ thực dưỡng Macrobiotic.
Lối sống Macrobiotic khuyến khích bạn ăn các loại thực phẩm theo mùa của địa phương, tránh các loại thực phẩm được coi là cực Âm hoặc cực Dương. Ohsawa khẳng định chế độ ăn uống hiện đại với quá nhiều muối, đường tinh chế, thịt, các sản phẩm từ sữa và các sản phẩm công nghiệp sẽ phá vỡ sự cân bằng Âm Dương trong cơ thể, sinh ra bệnh tật. Cơ thể sẽ luôn tìm kiếm sự cân bằng, nên nếu ăn thức ăn tính Dương cao, như: thịt hoặc khoai tây chiên giòn, sẽ khiến cơ thể bạn lại muốn có thực phẩm tính Âm cao như: đường hay trái cây nhiệt đới (xem biểu đồ bên dưới). Quá thiên về Âm hay Dương không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe thể chất mà còn ảnh hưởng tới sức khỏe tâm lý và hành vi.
Thực phẩm cũng có thể được phân loại theo 5 hương vị: chua, cay, mặn ngọt và đắng. Một bữa ăn cân bằng sẽ bao gồm tất cả các hương vị, nhưng ở tỷ lệ thích hợp. Vị chua có thể tìm thấy trong dưa muối hoặc chanh, vị đắng trong rau mùi tây hoặc hạt vừng, vị ngọt trong xi-rô gạo lứt hoặc nước ép táo, vị cay trong rau cải xoong hay tỏi, vị mặn trong nước tương miso. Sự kết hợp hài hòa của mỗi loại hương vị không chỉ đem tới một món ăn tuyệt hảo mà còn có lợi cho sức khỏe con người.